Wytze Visser - Emmakade 9, 8921AD Leeuwarden, The Netherlands

E-mail: wytzew1956@gmail.com  /  Phone: 0031 6 51297570

Insta: werkenvanwytze  / FB: werkenvanwytze. / Twitter: @VisserWytze

 

INTERVIEW VERBLIJF IN CHINA -

ONDERNEMEND FRIESLAND, OKTOBER 2019

 

 

INTERVIEW N.A.V. EXPOSITIE

BIJ MAARSINGH & VAN STEIJN

 

 

INTERVIEW OKTOBER 2016

 

 

SYMPATHIEKE NONCHALANCE

Een souterrain aan een grachtenpand in Leeuwarden. We dalen af langs een volrode muur. Direct naast de voordeur licht de meterkast tl-rood op. De glazen deur scharniert schel piepend als we de niet al te hoge werkruimte binnenstappen. De grote Piet Hein Eektafel nodigt uit om aan te schuiven. De witte Eamesstoelen staan klaar. De sfeer is prettig: een combi van mooi meubilair met een sympathieke nonchalance. Anders gezegd: strak opruimen lijkt niet zijn sterkste kant.

 

WERKRUIMTE

Dit is de werkruimte van Wytze Visser. Bestaat uit twee delen. Die met de grote tafel voor zijn commerciële werk. Die aan de straatzijde voor zijn vrije werk. Op de geïmproviseerde tafel van planken en schrootjes vormen kwasten, tubes, flesjes, papiertjes en verfvlekken het romantische decor van een schilder. Op een grote witte rechthoekige plank hangen vierkante doeken op spijkers. De vlekken en vegen rondom de doeken bewijzen dat Wytze flink bezig is geweest sinds hij weer is begonnen met schilderen. Bijzonder. Want hij is een veelgevraagd denker in de wereld van marketing en reclame.

 

ZO KAN HET OOK!

Als zelfstandig creatief voorziet hij zijn klanten van strategische ideeën en regisseert hij de uitvoering van de middelen. “Dat laatste trouwens steeds minder” zegt Wytze als we aan de houten tafel plaatsnemen “ik word nu vooral gevraagd voor adviezen, concepten, presentaties. Waarbij ik het liefst de mensen inspireer. Ik ben blij als ik ze hoor denken: Ah, wat leuk, zo kan het ook!”

 

DAAR GENIET IK VAN

Inspireren. Bezielen. Deze woorden vallen vaker tijdens ons gesprek. Visser zit relaxed achter zijn iMac in zijn zwarte bureaustoel. iPhone binnen handbereik. “Dat is het mooiste wat ik kan bieden: inspiratie. Heb ik regelmatig discussie over met collega’s. Ons vak, het reclamevak, is een vorm van dienstverlening. Dat kan je doen als uitvoerder. Als adviseur. En als inspirator. Maar ik ben geen uitvoerder. En adviezen… die kan je naast je neerleggen. Daar haal ik dus mijn grootste lol niet uit. Maar het Eureka-gevoel als je een concept bedenkt dat echt klopt. Of de reactie van een klant als je ze op nieuwe gedachten brengt, een andere spiegel voorhoudt. Daar word ik gelukkig van. Daar geniet ik van.”

 

HET NOORDEN

Wytze is inmiddels een ervaren rot in het communicatievak. Heeft vooral opdrachtgevers in het Noorden: ‘Ik rolde dit vak in toen de kinderen klein waren. Toen koos ik voor een bepaalde kwaliteit van leven. In mijn geval voor het noorden. En ik hoor hier ook gewoon, hier in Fryslân.” Bedrijven. Overheden. Groot. Klein. Wytze heeft een breed scala aan opdrachtgevers. “Maakt me niet zoveel uit. Leuke mensen, leuk werk, leuke tarieven heb ik altijd geroepen. En met de beslisser aan tafel. Beetje popi, maar ik heb me er aan gehouden. Moet niet meer denken aan al die verspilde energie van slechte samenwerkingen…”

 

EEN GROOT VERSCHIL

Kiezen. Het woord is gevallen. Want na een periode waarin hij het kunstenaarschap ambieerde (en zijn geld verdiende als leraar Engels en Tekenen “ik wou mijn hand niet ophouden voor een uitkering”), koos Wytze voor een loopbaan in de wereld van reclame en marketing. “Groot verschil hoor. Als kunstenaar bepaal je altijd zelf je grenzen. Als reclameman worden deze door anderen bepaald: inhoud, tijd, geld… Maar er zijn natuurlijk ook paralellen. En die komen er altijd op neer dat je net even anders moet denken om nieuwe oplossingen te vinden. Dat is het creatieve proces. Los komen van wat je denkt dat er is. En er nieuwe combinaties of nieuwe gedachten voor in de plaats vinden. Maar goed, dat is de rationele omschrijving van iets ongrijpbaars als creativiteit.”

 

KRIEBELS

En de periode waarin hij kunstenaar wilde worden? “Ach, Kunstenaar. Ik krijg altijd kriebels van het woord. Net als van de benaming Creatief. Of Ondernemer. Alsof je bij een kaste hoort. Toegegeven, soms gebruik je die termen als de situatie er om vraagt… Maar inderdaad, voordat ik de reclame inrolde lag mijn hart vooral bij het schilderen. En in mijn hart ben ik ook altijd schilder gebleven. Dat wil zeggen, alhoewel ik vind dat aan de oorsprong van ieder werk een helder idee moet liggen, kan het al werkend pas iets worden en moet je tijdens zo’n proces open staan voor wat zich voordoet.

 

HET TOEVAL TOESTAAN

Dat kan het toeval zijn bijvoorbeeld. Net als bij schilderen. Soms zet je twee vormen of kleuren tegen elkaar aan die een werking geven die je verrast. En dan is het altijd spannend om te kijken of je daarmee iets kunt. Past het bij je uitgangspunt? Of klopt het uitgangspunt niet meer? Zo sta ik ook in het leven, denk ik. Ben geen groot avonturier, maar wel constant op zoek naar andere waarden of betekenissen. En dat is geen specifieke inspanning. Dat gaat automatisch zo.’

 

JONGE FRIEZEN

Hoe kan dat: na zoveel jaren weer schilderen? In de jaren ‘80 exposeerde Wytze regelmatig. Eerst als een van de 10 Jonge Friezen die met een expositie bij Galerie Van Hulsen behoorlijk op de media-trom sloegen. Later exposeerde Wytze met bedachtzamer werk. “Hoe dat kan? Verschillende redenen. Meer tijd. Meer ruimte in mijn hoofd. Een mooie werkplek bij mij thuis. En daarom kunnen toegeven aan een verlangen dat er altijd is geweest, maar dat door verantwoordlijkheden naar de achtergrond was gedrongen. Heb ik overigens nooit echt spijt van gehad. Ja, toen ik net de keuze had gemaakt vond ik en bezoek aan een museum een kwelling. Maar ik heb in de afgelopen 25 jaar een prachtig leven gehad!”

 

PASSIE

Pratend over reclame en marketing horen we de vakman. Pratend over schilderen horen we de passie. “Ha, ja dat zou best kunnen. Maar het gekke is, als ik over het reclamevak praat, kan ik daar makkelijk vanuit een analyse een helder verhaal met kop en staart bedenken. En ook met liefde over praten, hoor. Maar over schilderen praten is veel moeilijker. Het is veel lastiger precies aan te geven waar het me echt om gaat. En voordat je het weet zit je midden in wollig taalgebruik waaraan de meeste luisteraars geen touw kunnen vastknopen.”

 

GEEN UITLEG

“Tuurlijk geldt dan het cliché ‘je schildert wat je niet kunt zeggen’. Maar ik wil een ander ook graag duidelijk maken wat me met dat schilderen bezielt. Nee, geen uitleg over het eindresultaat. Daar mag iedereen over zeggen wat ie wil. En natuurlijk is het leuker wanneer je iemand hoort die het eerder mooi dan lelijk vindt, maar toch, daar gaat het mij helemaal niet om.”

 

EIGEN WERELD

“Net als in het reclamevak zou ik het mooi vinden als mensen van mijn werk denken: “He, zo kan het ook. Interessant.” Waarbij ik wel streef naar het creëren van een eigen wereld, maar al lang van het idee af ben dat ik daarmee de kunstgeschiedenis op zijn kop moet zetten. Dat laat ik graag over aan de Willem de Koonings, de Sigmar Polkes en de Per Kirkebys. Alhoewel ‘wereld op zijn kop’… het zijn gewoon fantastische schilders met een jaloersmakende vrijheid van werken.”

 

NIEUWE BETEKENISSEN?

Schilderen in een tijd van digitalisering. Hoezo zoeken naar nieuwe betekenissen? “Betekenissen en waarden staan natuurlijk los van het medium. Maar ik snap de opmerking. En misschien ben ik ergens wel een hele ouwerwetse man die toevallig in het schilderen een manier vindt om iets van zijn leven te maken. Overigens ben ik wel een groot liefhebber van de social media. Nee, niet van het riool waarvoor het ook vaak wordt versleten. Maar van de mooie mogelijkheden die het biedt.”

 

HET MOOIE VAN SOCIAL MEDIA

“Als jongetje wou ik graag voetbalcommentator worden. Nou dat jongetje zit nu in Vak 2 bij elke thuiswedstrijd van Cambuur zijn voetbalverslag te twitteren. Op zoek naar taal die de wedstrijd in een wat ander perspectief zet. Vandaar mijn account @BitsjeAnders. En ook hier geldt: soms lukt het en soms komt er niet meer uit dan: Eindstand 1-1. Ook Instagram gebruik ik met mijn dagelijkse foto’s onder de hashtag #MYDAILY. Iets wat ik mezelf heb opgelegd en waardoor ik toch vanuit een gerichter, zeg fotografisch perspectief naar mijn omgeving kijk. En Pinterest vind ik ook geweldig. Hiermee creëer ik mijn eigen beeldarchief dat je zomaar met de wereld kunt delen.”

 

VROEGER EN VANDAAG

“Maar puntje bij paaltje: schilderen staat wel weer centraal in mijn leven. En ik probeer met dat schilderen iets te pakken wat bij vandaag hoort. Ik geef mezelf de vrijheid om terug te grijpen op verworvenheden van moderne meesters. En dat is het gekke: aan de ene kant is die schildergeschiedenis erg streng voor me als het op zeggingskracht aankomt en aan de andere kant mag ik alles doen met verf en doek wat binnen mijn vermogen ligt.”

 

HET SPEL VAN ASSOCIATIES

“Al schilderend kunnen vormen en kleuren een beeld creëren dat appelleert aan de zichtbare werkelijkheid. En soms is de zichtbare werkelijkheid het uitgangspunt dat al schilderend verwordt tot een abstract beeld. Het is dit vrije spel van associaties dat ik graag speel. Een spel dat ik doorzet in de titels van de werken die soms poëtisch maar ook heel direct kunnen zijn. En zo’n titel kan vervolgens de aanleiding zijn voor een nieuw werk. Dankzij dit spel van associaties is er steeds weer die verrassing!”

 

NIETS STAAT VAST

Wytze kan putten uit een groot scala van onderwerpen zoals de actualiteit, de kunstgeschiedenis (zijn werk is soms een ode aan de door hem bewonderde schilders die, zoals hij het zegt “met hun vormen, ideeën en technieken mijn weg van vrijheid hebben geplaveid”) en gebeurtenissen in zijn persoonlijke leven. “Niets staat vast. Het beeld moet schilderend ontstaan. Ook als de zichtbare werkelijkheid het uitgangspunt is."

 

SPANNING

"Deze werkelijkheid hoeft niet het eindstation te zijn. Maar het kan wel. Voorwaarde is dat het beeld een bepaalde spanning moet kennen. Een lastig te vatten criterium. Soms heb je een vorm van concentratie waardoor ‘het er is’. En soms ben je maar aan het poetsen en kwasten en gebeurt er niets anders dan bagger. Daarom worden schilderijen voor mij pas interessant als er iets in gebeurt dat ongrijpbaar is. Iets wat blijft intrigeren. Dat heeft niet te maken met techniek of bedoeling. Soms ontstaat het door toeval omdat je loslaat en probeert. En soms weet je 'Als ik dit doe, wordt het interessant."  

 

VERRASSEN EN VERWARREN

“Het liefst verras ik mezelf. Ontstaat er iets waarvan ik ook niet wist dat het er was. Dat ik het kon. Dat ik het ben. Dat is regelmatig verwarrend, omdat het mij altijd dwingt om mijn gevoel van esthetica te herijken. Mooi is alleen mooi als het ook lelijk durft te zijn. Maar ik moet toegeven: de ene dag kan ik naar een zojuist geschilderd werk kijken met het idee dat het werelds is, terwijl ik er een paar dagen niets ander van kan bakken dan: Pfffff…”.

 

DIE ZOEKTOCHT

“Het is een zoektocht, hoor. Het schilderen, zeg maar het handwerk zelf, pak je na 25 jaar zo weer op. Maar die zoektocht naar wie je bent en wat je er mee wilt… Lastig en heerlijk tegelijk. Ik ben soms wel jaloers op schilders die binnen een duidelijk afgebakend gebied met die zoektocht bezig zijn. Dat heb ik niet. Ik zou daarom graag de vrijheid willen hebben van een Sigmar Polke of een Gerhard Richter. Maar die heb ik niet. Nog niet? Wie zal het zeggen…"

 

HEERLIJK!

"En natuurlijk vraag ik me daarom ook regelmatig af wat ik toe te voegen heb aan die berg beeldende kunst die dagelijks wordt gemaakt. Maar ja, als je altijd zo denkt, doe je natuurlijk helemaal niks meer. Dus werp ik die gedachte van me af en duik ik in de wereld die ik wil creëren. En als er dan weer iets ontstaat wat mij positief verrast... ja, heerlijk!”

 

TEKST - DRS. LOECK VERBEECKE - OKTOBER 2016